T24 Haber Merkezi
Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın (TİHV) son raporu, Türkiye’de ayrımcı, ırkçı, fobik ve nefret içerikli atakların boyutunu ortaya koydu. TİHV’in tespitlerine nazaran yılın birinci 8 ayında bu tıp hücumlar sonucunda en az 5 kişi hayatını yitirirken, en az 26 kişi yaralandı. Bu akınların amacında olan kümelerin gerçekleştirdiği düğün, aktiflik ve şovlar gerekçesiyle en az 602 kişi azap ve öteki makus muameleye maruz bırakılarak gözaltına alındı. Raporda, yetkililerin saldırganlara adeta müsamahayla yaklaşan tavrı eleştirilerek, “Devletin toplumsal münasebetlerde de şiddetin düzenleyici rol oynamasına onay vermesi, bir hukuk devletinin asıldan ilgası, demokratik bir toplumsallık imkanının yok olması demektir” denildi. 1 Ocak – 1 Eylül 2024 tarihleri ortasında tespit edilen atak ve hak ihlallerini ele alan raporda, pek çok olay ele alındı.
Raporda evvel çıkan başlıklar şu halde:
Kayseri’deki saldırılar
Kayseri’de Suriyeli mülteci/sığınmacı bir kişinin akrabası olan bir çocuğa cinsel istismarda bulunduğu savı ile tutuklanmasının akabinde, kentteki Suriyelileri gaye alan ataklar sonucu, en az 24 işyeri kapanırken, 3 bini aşkın sığınmacı kenti terk etti. Kayseri’nin akabinde 8 farklı vilayette yaşanan ırkçı ve nefret içerikleri taarruzlar sonucu 1 kişi yaşamını yitirdi. İçişleri Bakanlığı söz konusu ırkçı taarruzlar ile ilgili toplam 1065 kişinin gözaltına alındığı, bu bireylerden 28’inin tutuklandığı, 187’sinin ise isimli denetim kaidesiyle hür bırakıldığı bildirildi.
661 şahsa azap ve berbat muameleyle gözaltı
Aynı periyotta, Kürtlere, LGBTİ+’lara ve mültecilere/ sığınmacılara yönelik resmi kurumlar tarafından gerçekleştirilen en az 45 ayrımcı, ırkçı, fobik ve nefret içerikli idari uygulama ve önlem tespit edildi. Bu cins idari uygulamalar ve kolluk güçlerinin müdahaleleri sonucu, 1’i sınırdışı edildikten sonra olmak üzere, en az 3 mülteci/sığınmacı hayatını yitirdi. 59’u mülteci/sığınmacı, en az 661 kişi azap ve başka makûs muameleye maruz kaldı.
Onur ayı gözaltıları
Ağırlıkla Kürtlerin üyesi olduğu dernek, vakıf ve siyasi partiler tarafından düzenlenen Newroz, seçim mitingi vb. 17 barışçıl toplantı ve şova yönelik kolluk güçlerinin şiddet kullanarak gerçekleştirdiği müdahalesi sonucunda ortalarında çocuklarında olduğu en az 498 kişi “örgüt propagandası”, “2911 sayılı Toplantı ve Şov Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet”, “görevi yaptırmamak için direnme” vb. münasebetlerle gözaltına alındı, 10 kişi tutuklandı, 51 kişi isimli denetim kaidesiyle özgür bırakıldı.
Kürtçe halay tutuklamaları
Çeşitli düğün vb. toplantılarda yahut sokakta Kürtçe müzik eşliğinde halay çeken kişi ve kümelere kolluk güçleri müdahalesi ya da kelam konusu kişi ve kümelerin halay çekerken çekilmiş fotoğraflarını toplumsal medyada paylaşmaları üzerine başlatılan soruşturmalar sonucunda Mersin, Ağrı, Siirt, İstanbul, Hakkari, Batman, Aydın’da en az 7 aktiflikte, ortalarında düğün sahiplerinin ve müzisyenlerin de olduğu toplam 48 kişi “örgüt propagandası yapma” gerekçesiyle gözaltına alındı. Bu şahıslardan 30’u birebir münasebetle tutuklanırken, 9 kişi isimli denetim ve 1 kişi de mesken mahpusu önlemi ile özgür bırakıldı. 4 kişi, haklarında açılan davada “örgüt propagandası yapma” cürmünden 1 yıl 3’er ay mahpus cezası ile cezalandırıldı.
Hukuk devletinin ilgası
Raporda, ötekileştirilen toplum kümelere yönelik ayrımcı, ırkçı, fobik ve nefret içerikli telaffuz ve tavırların telaş verici yeni bir boyut kazandığı değerlendirmesi yapıldı. Kayseri örneğinde olduğu üzere, linç hareketlerine varan saldırganlık karşısında yetkililerin, kolluk güçlerinin ve siyasetçilerin tutunduğu ve atakları adeta müsamahayla karşılayan yüzeysel halin, ayrımcı şiddetin toplum içinde legalleşmesine hizmet ettiği belirtilen raporda, şunlar söz edildi:
“Endişe verici saldırganlık ve bunun karşısında kamu otoritesinin meşrulaştırıcı tavır ve hareketleri, aslında ülkede siyasal ve toplumsal tüm ilgi biçimlerini belirleyen yapısal şiddetin somut bir tezahürüdür ve yalnızca mülteciler/ sığınmacılar ile sonlu değildir. Çok daha geniş kesitleri kapsayan ve etkileyen katman katman bir meseledir
İnsan haklarını ve onun dayandığı prensip ve kıymetleri aksiyon ufkundan çıkaran, epeydir kamu sistemini şiddet ve baskı ile sağlamayı seçmiş olan bir devlet, toplumsal alakalarda de şiddetin ‘düzenleyici’ rol oynamasına da onay vermektedir. Bu ise bir hukuk devletinin asıldan ilgası, demokratik bir toplumsallık imkanının yok olması demektir.”
|
“Yunanistan’da Müslüman, Türkiye’de gavur tohumu”; Kayıp bir neslin kıssası ‘Mübadele’
|
