Uluslararası Af Örgütü, 2022 yılında süregelen kampanya, medya ve savunuculuk faaliyetleriyle insan hakları alanında kazanım elde edilen olayları derledi.
Uluslararası Af Örgütü, 2022 boyunca üzerinde kazanım elde edilen, insan hakkı ihlal edilen beşerler için olumlu sonuçlar doğuran gelişmeleri derledi. 2022 yılında tüm dünyada vefat cezasının kaldırılması istikametinde ilerleme kaydedildiği belirtilirken bayan ve LGBTİ+ hakları konusunda da gelişmeler sağlandığı aktarıldı.
İşte Af Örgütü’nün aktardığı, 2022 yılında edinilen insan hakları kazanımları:
Haksız yere cezaevinde tutulan şahıslar hür bırakıldı
Uluslararası Af Örgütü’nün şahıslara yönelik çalışmaları dünya genelinde insanların özgür bırakılmasına katkıda bulundu, ailelerin adalete erişimini kolaylaştırdı ve sorumlulardan hesap sorulmasını mümkün kıldı.
Afganistan’da Taliban tarafından keyfi olarak gözaltına alınan ve tutuklanan üniversite tahsil görevlisi Prof. Feyzullah Celal Ocak ayında hür bırakıldı.
Uluslararası Af Örgütü’nün niyet mahkumu ilan ettiği Sri Lankalı avukat Hicaz Hizbullah, ülkesinin çok sert Terörle Uğraş Yasası kapsamında yaklaşık iki yıl tutuklu yargılandıktan sonra Şubat ayında isimli denetim kaidesiyle hür bırakıldı. Bu yasa kapsamında tutuklu olan öteki iki bireyden Ahnaf Muhammed İmran Ağustos, Divaniya Mukunthan ise Eylül ayında isimli denetim kuralıyla özgür bırakıldı.
Honduras’ta, su hakları savunucusu ve niyet mahkumu olan “Guapinol Sekizlisi” insan hakları çalışmaları nedeniyle iki yıldan uzun müddet cezaevinde tutulduktan sonra Şubat ayında şartsız hür bırakıldı.
Maya Yerlisi etraf aktivisti Bernardo Caal Xol, Mart ayında, komşu ülke Guatemala’da aktivizmi nedeniyle temelsiz suçlamalarla tutuklandı. Milletlerarası Af Örgütü’nün 2021 Haklar İçin Yaz kampanyası boyunca Bernardo için yarım milyondan fazla imza toplandı. Fikir mahkumu Bernardo kısa bir mühlet sonra hür bırakıldı.
2017’de 15 yaşındayken vefat cezasına mahkum edilen Magai Matiop Ngong için 2019 Haklar İçin Yaz kampanyası kapsamında 700 binden fazla imza toplandı. Magai, Mart ayında Güney Sudan’da cezaevinden özgür bırakıldı.
Magai Matiop Ngong, özgürlüğünü Milletlerarası Af Örgütü’nün Kenya’daki ofisinde kutluyor, 5 Nisan 2022.
Kronik bağışıklık sistemi hastalığı olan 18 yaşındaki Filistinli Emel Nakile, Memleketler arası Af Örgütü ve öteki örgütlerin gayretleri sonucunda İsrail tarafından 16 ay idari gözaltında tutulduktan sonra Mayıs ayında özgür bırakıldı.
Temmuz’da, Rusya’da bir mahkeme, bayan vücudunu olumlayan çizimlerinin internette yayınlanmasının akabinde “pornografik içerik üretmek ve yaygınlaştırmak” suçundan yargılanan Yulia Zvetkova’nın beraatına hükmetti.
Bir toplumsal medya paylaşımı nedeniyle dine hakaret hatasından tutuklanan Maldivli aktivist Ruştum Mujuthaba, Milletlerarası Af Örgütü’nün Acil Eylem kampanyasını takiben Ağustos ayında cezaevinden hür bırakıldı.
Suudi Arabistan’da üç yıldan uzun mühlet oğlu Dr. Hani El Hudari ile keyfi olarak cezaevinde tutulan Filistin vatandaşı Dr. Muhammed El Hudari Ekim ayında özgür bırakıldı. Baba-oğula uydurma suçlamalarla mahpus cezaları verilmişti. Dr. Hani El Hudari cezasının dolmasına karşın hâlâ cezaevinde ve Memleketler arası Af Örgütü El Hudari’nin hür bırakılması için kampanya yapmaya devam ediyor.
Filistin yönetimine bağlı cezaevlerinde azaba maruz bırakıldıklarını bildiren Filistinli altı erkek, Uluslararası Af Örgütü’nün müdahalesinden iki hafta sonra Kasım ayında isimli denetim koşuluyla hür bırakıldı.
Yemen’de gazeteci Yunus Abdülselam, tabir özgürlüğü hakkını barışçıl biçimde kullandığı için bir yıldan uzun müddet keyfi olarak alıkonulduktan sonra Aralık’ta özgür bırakıldı.
Ölüm cezasının tüm dünyada kaldırılması istikametinde ilerleme kaydedildi
Uluslararası Af Örgütü’nün tüm dünyada vefat cezasının kaldırılması için yürüttüğü kampanya 2022’de de bir dizi ülkenin mevt cezasını kaldırması yahut kaldırmak tarafında değerli adımlar atmasıyla ilerleme kaydetti.
Ocak’ta Kazakistan’da tüm hatalar için mevt cezasını kaldıran yasa yürürlüğe girdi. Kazakistan’ı Nisan’da Papua Yeni Gine takip etti ve tekrar yürürlüğe girdikten 30 yıl sonra vefat cezası kaldırıldı.
Zambiya Devlet Başkanı Hakainde Hichilema Mayıs’ta sosyal medya üzerinden ülkenin vefat cezasını kaldırma sürecine başlayacağını duyurdu. Akabinde Aralık ayında vefat cezasını yasaklayan bir yasayı onayladığını açıkladı. Kararın akabinde Zambiya, Sahra Altı Afrika’da tüm kabahatler için vefat cezasını kaldıran 25. ülke oldu.
Haziran’da Malezya hükümeti, 11 hata için mecburî vefat cezasını kaldırma sürecini başlattı.
Eylül’de, Ekvador Ginesi’nde ceza kanunundan mevt cezası hususlarını çıkartan yeni yasa yürürlüğe girdi.
Diğer yandan Kenya, Malavi, Uganda, Zambiya ve Zimbabve dahil olmak üzere Sahra Altı Afrika’da ölüm cezasını şimdi kaldırmamış olan ülkelerin büyük çoğunluğu bu yıl da hiçbir infaz gerçekleştirmedi.